Nieuw vanaf 1 september: rechtsbijstandsverzekeringen, als een Zwitsers zakmes met markant belastingvoordeel

Consumenten die een ruime rechtsbijstandsverzekering afsluiten kunnen daaruit, voor premies betaald vanaf 1 september 2019, ook een fiscaal voordeel halen tot maximaal 124 euro (voor aanslagjaar 2020).

Consumenten die een ruime rechtsbijstandsverzekering afsluiten kunnen daaruit, voor premies betaald vanaf 1 september 2019, ook een fiscaal voordeel halen tot maximaal 124 euro (voor aanslagjaar 2020). Het verzekeringsproduct moet dan wel een zeer ruim pakket aan risico’s dekken, met inbegrip van echtscheiding en bouwgeschillen. Die minimumvoorwaarden staan in de nieuwe wet Rechtsbijstandsverzekering die de toegang tot de hoven en rechtbanken voor de burger financieel moet vergemakkelijken. Assuralia, de beroepsvereniging van verzekeringsondernemingen, wijst erop dat de verzekeraars hun aanbod in het licht van die nieuwe wet aanpassen, respectievelijk uitbreiden. Zo krijgt de consument een bredere keuze om al dan niet met professionele hulp van zijn verzekeringstussenpersoon of verzekeraar de rechtsbijstandsformule te vinden die het best aansluit bij zijn persoonlijke situatie.

Uiteenlopende risico’s

Rechtsbijstandsverzekeringen bestaan al veel langer. De rechtsbijstandsverzekering biedt juridische bijstand aan de verzekerde zowel los van enige procedure als in een gerechtelijke of administratieve procedure, onder meer onder de vorm van juridische adviezen. De rechtsbijstandsverzekering staat de verzekerde ook bij met het oog op het minnelijk oplossen van een geschil. In de praktijk slagen de rechtsbijstandsverzekeraars erin om 80 % van de voorgelegde geschillen minnelijk op te lossen. De nieuwe wet moedigt de bemiddelingsfase daarom ook sterk aan.

Rechtsbijstandsverzekeraars nemen de aanzienlijke kosten van een proces ten laste. Verzekerden vermijden zo de kosten wanneer zij in een geschil voor het gerecht hun rechten willen laten gelden.

Door de hoge frequentie van verkeersongevallen ligt het voor de hand dat rechtsbijstandsverzekeringen verbonden aan autoverzekeringen wijd verspreid zijn. Voor andere risico’s is dat veel minder het geval. Nochtans kunnen betwistingen en geschillen uit de meest onverwachte hoek komen, van een ongeval tot een burenruzie, van een conflict inzake sociaal recht tot een betwisting met een leverancier. Zeker wanneer de tegenpartij onwillig is of de rechtssituatie onduidelijk of onoverzichtelijk, is rechtsbijstand aangewezen. Wie in zo’n situatie verzeilt, zoekt nochtans niet altijd spontaan naar rechtshulp, precies omwille van wat het kan kosten. Wie verzekerd is in rechtsbijstand moet de afweging niet meer maken. De verzekeraar levert in dat geval niet alleen rechtsbijstand, hij draagt ook de expertisekosten, die doorslaggevend kunnen zijn bij de bewijsvoering, en alle kosten van een eventueel proces, daarin begrepen de kosten en erelonen van advocaten.

De maximumbedragen van de kosten en erelonen van de advocaat worden per prestatie vastgesteld bij Koninklijk Besluit. De advocaat kiest zelf of hij zich ertoe engageert om zijn kosten en erelonen af te stemmen op deze maximumbedragen. Hij moet zijn cliënt en de rechtsbijstandsverzekeraar hiervan informeren en zijn cliënt wijzen op de gevolgen verbonden aan de keuze die hij (de advocaat) maakte. Indien de advocaat het engagement is aangegaan, mag hij geen hogere erelonen vragen. Indien hij zich hier niet aan houdt, dan moet de cliënt geïnformeerd worden dat elke overschrijding van de maximumbedragen door hem (de cliënt) zullen moeten betaald worden.

Rechtstoegang bevorderen

Om het afsluiten van een brede rechtsbijstandsverzekering aan te moedigen en bijgevolg ook een betere toegang tot de hoven en rechtbanken te bevorderen, kent de wetgever een fiscaal voordeel van 40 % toe op de premies betaald vanaf 1 september 2019. Dat voordeel geldt voor premies van maximum 310 euro (voor aanslagjaar 2020) en voor zover de rechtsbijstandsverzekering het brede aantal risico’s dekt dat in de nieuwe wet is opgesomd: aansprakelijkheid, strafrecht (niet voor daders van opzettelijke misdrijven), fiscaal recht, administratief recht, geschillen betreffende het arbeidscontract, contracten- en consumentenrecht, erfrecht-, schenkingen en testamenten-, evenals familierecht. Anders dan in veel van de bestaande rechtsbijstandsverzekeringen, moeten nu ook bouwgeschillen en echtscheidingen, als veel voorkomende risico’s, verplicht verzekerd zijn in contracten met belastingvoordeel.

Om aan die voorwaarden te voldoen kunnen verzekeringsondernemingen ofwel nieuwe rechtsbijstandsverzekeringen ontwikkelen en aanbieden, ofwel hun bestaande producten zodanig aanpassen dat zij in aanmerking komen voor het belastingvoordeel van 40 % op de premie.

Meer informatie over de rechtsbijstandsverzekering op https://abcverzekering.be/rechtsbijstand.